آَشنایی با انواع اختلال گفتاری
آَشنایی با انواع اختلال گفتاری
نگذارید کلمات ناگفته بماندگفتار فرایند تولید اصوات خاصی است که مفهوم را به شنونده منتقل میکند. اختلال گفتاری (speech disorder) به وضعیتی گفته میشود که بر توانایی فرد در تولید اصواتی که کلمات را ایجاد میکنند، تأثیر گذارد.
گفتار یکی از اصلیترین راههایی است که افراد افکار، احساسات و ایدههای خود را با همدیگر تبادل میکنند. صحبت کردن نیاز به هماهنگی دقیق چند قسمت بدن ازجمله سر، گردن، سینه و شکم دارد.
در این مقاله، بررسی میکنیم که اختلالات گفتاری چه هستند و انواع مختلف آن چیست.همچنین تشخیص و درمان اختلالات گفتاری را بررسی میکنیم.
انواع اختلال گفتاری
اختلال آوایی (فونولوژیک):
این اختلال مرتبط با صداها و نحوه تولید آنهاست. فرد ممکن است برخی از صداها را اشتباه تلفظ کند یا بعضی از صداها را در کلمات حذف یا اضافه کند.
اختلال گفتاری زبانی (سینتاکسیک):
در این نوع اختلال، فرد مشکل در ترتیب کلمات و جملات دارد. ممکن است جملاتش بهطور غیرطبیعی و نامفهوم باشد.
اختلال گفتاری فصلی (فلوئنسی):
افراد مبتلا به این اختلال دارای نوسانات در نحوه گفتار هستند؛ به عبارت دیگر، از نظر فلوئنسی گفتارشان ناپایدار است. ممکن است خود تکرار کلمات، تاخیرها یا تکثیر بیجا در گفتار را تجربه کنند.
اختلال گفتاری شناختی-زبانی:
این اختلال مرتبط با تواناییهای شناختی و زبانی فرد است. افراد ممکن است مشکل در درک و استفاده از زبان داشته باشند. بهعنوان مثال، ممکن است مشکل در مفهومسازی کلمات یا جملات داشته باشند.
اختلال گفتاری حرکتی:
در این نوع اختلال، کنترل حرکتهای مرتبط با تولید گفتار به مشکل میخورد. ممکن است فرد مشکل در تولید بعضی از صداها یا تکرار آنها داشته باشد.
اختلال گفتاری جنبهای:
این اختلال معمولاً در نتیجه اختلالهای دیگر مانند ضربه به مغز، نقص سمع یا نقص تکلم، ناتوانیهای ذهنی یا ناتوانیهای جسمی ایجاد میشود.
توجه داشته باشید که این فقط یک خلاصه از انواع اختلالات گفتاری است و برای تشخیص دقیق و درمان این مشکلات، مراجعه به متخصصین گفتار درمانی و یا پزشکان متخصص زبانشناسی ضروری است.
اختلال گفتاری ارتباطی:
این نوع اختلال گفتاری معمولاً به دنبال مشکلات در تعامل ارتباطی فرد با دیگران ایجاد میشود. فرد ممکن است مشکل در فهمیدن زبان بدن، عدم توانایی در انتقال احساسات و نیازهای خود به صورت کلامی یا مشکل در ایجاد ارتباط موثر با دیگران داشته باشد.
اختلال گفتاری اجتماعی:
این نوع اختلال گفتاری بیشتر در مواقع اجتماعی و گروهی رخ میدهد. فرد ممکن است مشکل در تطبیق تنظیم تندی و قدرت صدای خود با محیط و همچنین عدم توانایی در استفاده از اصطلاحات اجتماعی و ادبیات شفاهی داشته باشد.
اختلال گفتاری نورولوژیک:
این نوع اختلال معمولاً ناشی از آسیب به سیستم عصبی مرکزی یا عصبهای مسئول تولید و کنترل گفتار است. افراد ممکن است مشکل در تلفظ کلمات، افتراق صداها، تکرار زبانها یا حتی ناتوانی کامل در گفتار داشته باشند.
اختلال گفتاری ناتوانیهای گوارشی:
این اختلال معمولاً ناشی از مشکلات در سیستم گوارش فرد است که میتواند تأثیری بر روی تولید صداها و کیفیت گفتار داشته باشد.
علائم اختلالات گفتاری
علائم اختلالات گفتاری با توجه به علت و شدت اختلال بسیار متفاوت است. افراد میتوانند به چندین اختلال گفتاری با علائم مختلف مبتلا شوند.
افرادی که دارای یک یا چند اختلال گفتاری هستند ممکن است علائم زیر را تجربه کنند:
- تکرار یا طولانی کردن صداها
- صداهای اعوجاجیافته
- اضافه کردن اصوات یا سیلابها به کلمات
- تنظیم مجدد سیلابها
- مشکل در تلفظ صحیح کلمات
- تلاش برای گفتن کلمه یا صدای صحیح
- صحبت با صدای خشن یا خشدار
- خیلی آهسته صحبت کردن
تشخیص اختلالات گفتاری
درمان اختلالات گفتاری